Mùa nắng nóng kéo dài là một thách thức lớn đối với ngành chăn nuôi. Nhiệt độ cao không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của gia súc, gia cầm mà còn tác động tiêu cực đến năng suất chăn nuôi. Việc áp dụng các kỹ thuật chăn nuôi khoa học là yếu tố quyết định để đảm bảo vật nuôi phát triển khỏe mạnh và hạn chế rủi ro trong mùa nắng nóng. Bài viết này sẽ cung cấp những giải pháp và kỹ thuật hiệu quả để quản lý chăn nuôi gia súc, gia cầm trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt.

1. Ảnh Hưởng Của Nắng Nóng Đến Gia Súc, Gia Cầm

1.1. Gia súc và gia cầm chịu stress nhiệt

Stress nhiệt là hiện tượng phổ biến trong mùa nắng nóng, đặc biệt khi nhiệt độ môi trường vượt ngưỡng 30°C. Gia súc và gia cầm thường có biểu hiện mệt mỏi, giảm ăn, tăng nhịp thở và tiêu hao năng lượng nhiều hơn để làm mát cơ thể. Điều này khiến vật nuôi giảm năng suất, dễ mắc bệnh và tăng tỷ lệ chết.

1.2. Suy giảm năng suất

• Đối với gia súc: Bò sữa giảm sản lượng sữa, bò thịt chậm tăng trọng, lợn giảm ăn và tăng tỷ lệ mắc bệnh đường tiêu hóa.
• Đối với gia cầm: Gà đẻ giảm sản lượng trứng, gà thịt tăng nguy cơ mắc bệnh hô hấp do hệ miễn dịch suy giảm.

1.3. Gia tăng nguy cơ dịch bệnh

Nắng nóng, kết hợp với độ ẩm cao, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn, virus và ký sinh trùng phát triển. Điều này làm tăng nguy cơ bùng phát các bệnh nguy hiểm như tụ huyết trùng, dịch tả lợn, viêm phổi hay cầu trùng ở gà.

2. Các Kỹ Thuật Chăn Nuôi Hiệu Quả Trong Mùa Nắng Nóng

2.1. Xây dựng chuồng trại phù hợp

Lựa chọn vị trí chuồng trại

• Chuồng trại cần được xây dựng ở nơi cao ráo, thoáng mát, tránh xa nguồn ô nhiễm và đón được nhiều gió tự nhiên.
• Hướng chuồng nên đặt theo hướng Đông – Tây để hạn chế ánh nắng trực tiếp chiếu vào suốt cả ngày.

Thiết kế chuồng trại

• Mái che: Sử dụng vật liệu cách nhiệt như tôn cách nhiệt, ngói, hoặc mái lợp lá. Có thể bổ sung lớp xốp hoặc lưới che để giảm bức xạ nhiệt.
• Hệ thống thông gió: Lắp đặt quạt thông gió, quạt trần hoặc hệ thống phun sương để làm mát chuồng.
• Nền chuồng: Làm bằng vật liệu dễ thoát nước, tránh đọng nước gây ẩm thấp.

Trồng cây xanh quanh chuồng trại

Cây xanh không chỉ tạo bóng mát mà còn giúp giảm nhiệt độ môi trường xung quanh, tạo không khí trong lành và giảm căng thẳng cho vật nuôi.

2.2. Chế độ dinh dưỡng hợp lý

Điều chỉnh khẩu phần ăn

• Trong mùa nắng nóng, gia súc, gia cầm thường giảm ăn, vì vậy cần điều chỉnh khẩu phần ăn để đảm bảo đầy đủ chất dinh dưỡng.
• Tăng cường thức ăn dễ tiêu hóa: Chọn thức ăn có hàm lượng protein thấp, nhưng giàu năng lượng và vitamin. Ví dụ: ngô, cám gạo, khoai lang.
• Bổ sung điện giải: Cung cấp các loại muối khoáng và vitamin C để tăng sức đề kháng và giảm stress nhiệt.

Cung cấp nước sạch và mát

• Nước uống cần được thay thường xuyên, đảm bảo sạch và đủ mát để vật nuôi uống thoải mái.
• Nên đặt máng nước ở nơi dễ tiếp cận, tránh ánh nắng trực tiếp để giữ nước không bị nóng.

2.3. Quản lý thời gian và hoạt động

Cho ăn vào thời điểm mát mẻ

• Gia súc, gia cầm nên được cho ăn vào sáng sớm và chiều tối, khi nhiệt độ môi trường thấp hơn để kích thích sự thèm ăn.
• Tránh cho ăn vào giữa trưa vì thời điểm này nhiệt độ cao dễ làm vật nuôi khó chịu.

Hạn chế vận chuyển và vận động mạnh

• Hạn chế di chuyển vật nuôi trong điều kiện nắng nóng để tránh stress.
• Đối với các loại gia cầm như gà, vịt, cần hạn chế các hoạt động mạnh làm tăng nhiệt độ cơ thể.

2.4. Phòng bệnh hiệu quả

Tiêm phòng định kỳ

• Đảm bảo vật nuôi được tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin cần thiết để phòng bệnh.

Kiểm tra sức khỏe thường xuyên

• Theo dõi các biểu hiện bất thường ở vật nuôi như bỏ ăn, mệt mỏi, khó thở để phát hiện và xử lý bệnh kịp thời.

Vệ sinh chuồng trại sạch sẽ

• Chuồng trại cần được dọn dẹp và khử trùng định kỳ để hạn chế sự phát triển của vi khuẩn, virus.
• Loại bỏ chất thải ngay sau khi phát sinh và sử dụng các loại hóa chất sát trùng an toàn.

2.5. Sử dụng công nghệ làm mát

Hệ thống phun sương

• Hệ thống phun sương giúp giảm nhiệt độ không khí, tạo độ ẩm cần thiết cho chuồng trại.

Làm mát bằng quạt và tấm làm mát

• Sử dụng quạt công nghiệp kết hợp với tấm làm mát để tăng hiệu quả làm mát không gian chuồng.

Công nghệ làm mát hiện đại

• Một số trang trại quy mô lớn đã ứng dụng các hệ thống làm mát hiện đại như điều hòa không khí, máy làm mát bằng hơi nước, mang lại hiệu quả cao trong việc ổn định nhiệt độ chuồng trại.

3. Vai Trò Của Người Chăn Nuôi Trong Mùa Nắng Nóng

Người chăn nuôi đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sức khỏe và năng suất của vật nuôi. Họ cần:

• Quan sát thường xuyên: Kiểm tra tình trạng vật nuôi mỗi ngày để phát hiện sớm các vấn đề.
• Chủ động học hỏi: Tìm hiểu các kỹ thuật mới, tham gia các khóa đào tạo về chăm sóc gia súc, gia cầm trong mùa nắng nóng.
• Lên kế hoạch phòng ngừa: Dự báo trước thời tiết và chuẩn bị các biện pháp ứng phó phù hợp.

4. Kết Luận

Chăn nuôi gia súc, gia cầm trong mùa nắng nóng đòi hỏi sự kiên nhẫn và áp dụng các kỹ thuật chăm sóc hiện đại để giảm thiểu tác động của nhiệt độ cao. Việc xây dựng chuồng trại khoa học, điều chỉnh chế độ dinh dưỡng hợp lý, cùng với các biện pháp phòng bệnh và làm mát hiệu quả sẽ giúp vật nuôi khỏe mạnh, tăng năng suất và mang lại lợi ích kinh tế bền vững cho người chăn nuôi. Hãy áp dụng ngay các phương pháp trên để chuẩn bị cho mùa nắng nóng một cách tốt nhất!